Janusz Kusociński ps. Kusy (ur. 15 stycznia 1907 w Warszawie, zm. 21 czerwca 1940 w Palmirach) – polski lekkoatleta, złoty medalista olimpijski z Los Angeles w biegu na 10 000 m, srebrny medalista pierwszych mistrzostw Europy na dystansie 5000 m. Wielokrotny mistrz oraz rekordzista Polski w biegach średnich i długich. Uczestnik obrony Warszawy, działacz konspiracji niepodległościowej podczas okupacji niemieckiej, zamordowany w Palmirach.
Ogrodnik z zawodu, choć później także nauczyciel wychowania fizycznego i dziennikarz. Podczas X Igrzysk Olimpijskich w amerykańskim Los Angeles z czasem 30:11,4 przełamuje hegemonię biegaczy fińskich.
– Ten pierwszy dzień nie przyniósł nam rozczarowania – pisze w książce „Pod olimpijskim sztandarem” Kazimiera Muszałówna, wspaniała przedwojenna dziennikarka. – Kusociński mimo straszliwej konkurencji reklamowanych Finnów, dotąd niepokonanych na arenie olimpijskiej w biegach długodystansowych, mimo całej plejady walczących o zwycięstwo najlepszych biegaczy świata, wywalczył dla Polski sportowej tytuł mistrza olimpijskiego ….. To zwycięstwo Kusocińskiego było dla nas tem bardziej cenniejsze, że niespodziewane.
Kusociński był wielkim patriotą, brał udział w walkach września 1939 r, broniąc Warszawy, jako żołnierz – ochotnik. Następnie zaangażowany w ruch oporu, został aresztowany i torturowany przez Gestapo. Nie wydając nikogo, nie złamany, ciągle zwycięski został rozstrzelany w podwarszawskich Palmirach.
Jego wyścigi z najlepszym Fińskim biegaczem Paavo Nurmim przeszły do historii światowej lekkoatletyki.
* Kazimiera Muszałówna – „Pod olimpijskim sztandarem” 1934
* Bogdan Tuszyński – „Ostatnie okrążenie „Kusego”” 1990
* PKOL – „100 lat na olimpijskim szlaku” 2019
